Vihara Buddha Uhr czyli Borobudur

W pobliżu miasta Magelang na Jawie, na obszarze porośniętej dżunglą równiny Kedu znajduje się Borobudur - największa buddyjska świątynia na świecie. Podobnie jak wiele innych tak monumentalnych budowli starożytnych na Ziemi skrywa wiele nierozwiązanych nadal tajemnic. Ta najważniejsza dla wszystkich wyznawców buddyzmu świątynia, w niedługim czasie po wybudowaniu, zostaje w niejasnych okolicznościach porzucona na pastwę dżungli i na wiele lat zapomniana... 

Położenie Borobudur jest nieprzypadkowe. Znajduje się na wzniesieniu pomiędzy bliźniaczymi wulkanami Sundoro - Sumbing i Merbabu - Merapi oraz dwóch rzek Progo i Elo. Zgodnie z lokalnym mitem obszar znany jako równina Kedu jest jawajskim świętym miejscem i został nazwany „ogrodem Jawy” ze względu na wyjątkowo wysoką płodność rolniczą tych ziem.

Borobudur jest największą na świecie świątynią buddyjską. Powstała na miejscu, w którym niegdyś oddawano cześć Śiwie, pomiędzy 750 a 850 r. n.e. Na Jawie panowała wtedy zhinduizowana dynastia Śailendrów słynąca z budowy wielu świątyń śiwaistycznych i buddyjskich. Nie ma znanych jak dotąd zapisów dotyczących budowy ani zamierzonego celu Borobudur.

Budowla nie posiada pomieszczeń wewnętrznych i przeznaczona jest do rytualnej pielgrzymki, na trasie której rozmieszczone są 504 posągi medytującego Buddy oraz 2 672 płaskorzeźby przedstawiające sceny z życia Siddharthy Gautamy z klanu Śakjów, znanego bardziej jako Budda Siakjamuni, wykonanych z szarego trachitu, o łącznej długości około 6 km. Świątynia składa się z dziewięciu platform (dziewięć poziomów wtajemniczenia); sześciu kwadratowych i trzech okrągłych, zwieńczonych centralną stupą w kształcie dużego dzwona.

Piramidalna konstrukcja świątyni odzwierciedla buddyjską wizję świata. Przybiera formę gigantycznej tantrycznej mandali buddyjskiej, reprezentującej jednocześnie kosmologię buddyjską i naturę umysłu.

Podróż pielgrzyma rozpoczyna się u podstawy pomnika i podąża ścieżką wokół pomnika, wznosząc się na szczyt przez trzy poziomy symboliczne dla buddyjskiej kosmologii: Kamadhatu (świat pożądania), Rupadhatu (świat form) i Arupadhatu (świat bezforemności). Zwykłe, czujące istoty przeżywają swoje życie na najniższym poziomie, w sferze pożądania. Ci, którzy spalili wszelkie pragnienie dalszego istnienia, opuszczają świat pożądania i żyją w świecie na poziomie formy: widzą formy, ale nie są do nich przyciągani. Wreszcie, pełni Buddowie wychodzą poza nawet formę i doświadczają rzeczywistości na jej najczystszym, najbardziej podstawowym poziomie, bezkształtnym oceanie nirwany. Wyzwolenie z cyklu Sansary (kołowrót narodzin i śmierci, cykl reinkarnacji) gdzie oświecona dusza nie przywiązała się już do ziemskiej formy, odpowiada koncepcji Siunjaty, czyli całkowitej pustce lub nieistnieniu jaźni.

 

Borobudur to także matematyczny przekaz zakodowany w wymiarach samej budowli.

Jest wielu buddów i jest jeden Budda Sakjamuni

Słowo „Budda” ma dwa znaczenia. W węższym zakresie dotyczy tylko Siddharthy Gautamy - Buddy Siakjamuniego, założyciela buddyzmu. W ogólnym znaczeniu dotyczy stanu oświecenia - czyli stanu buddy. Budda jako istota oświecona to ktoś kto przebudził się ze stanu niewiedzy i wykroczył poza cierpienie ludzkiej egzystencji. Posiadł najwyższą mądrość i zerwał z wszelkim przywiązaniem. Zatem po śmierci zamiast kolejnego wcielenia czeka go stan nirwany. 

W pierwotnym buddyzmie nie wyobrażano postaci Buddy. Ograniczano się do przedstawień symbolicznych, tak jak ślady stóp czy drzewo bodhi. W późniejszym okresie, prawdopodobnie pod wpływem sztuki greckiej (tzw. sztuka Gandhary), zaczęto przedstawiać buddę w postaci ludzkiej.

Królowa Maya w miejscowości Lumbini - moment przyjścia na świat Siddharthy

Przebudzony Siddhatha już jako Budda w trakcie przekazywania nauk

Po wielu latach zapomnienia, ukryta w dżungli budowla, została "odkryta dla świata" w ok. 1814 r. przez Sir Thomasa Stamforda Rafflesa, ówczesnego brytyjskiego wicegubernatora Jawy, który został poinformowany o jej lokalizacji przez rdzennych Indonezyjczyków. Od tamtego czasu podejmowano wiele prac konserwatorskich a największy i kompleksowy projekt został podjęty w latach 1975-1982 przez rząd Indonezji i UNESCO.

Trzęsienie ziemi z 2006 roku, które narobiło wiele szkód w Prambanan, praktycznie nie zaszkodziło Świątyni Borobudur. Erupcja położonego w odległości 28km wulkanu Merapi spowodowała pokrycie całego terenu świątyni 3cm warstwą popiołu wulkanicznego, którego usuwanie trwało prawie rok.

Obecnie Borobudur jest jest ponownie wykorzystywany jako miejsce kultu i pielgrzymek. Raz w roku, podczas pełni księżyca w maju lub czerwcu, buddyści w Indonezji świętują Vesak - dni kiedy Siddhartha Gautama osiągnął najwyższą mądrość, aby stać się Buddą Siakjamuni. Vesak jest oficjalnym świętem narodowym w Indonezji.

Świątynia Borobudur jest także jedną z najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych w Indonezji, przez co budowla doznaje powolnych uszkodzeń oraz dewastacji co prowadzi do coraz większych ograniczeń wprowadzanych przez władze.

Borobudur jest odwiedzane przede wszystkim przez samych Indonezyjczyków

Borobudur jest odwiedzane przede wszystkim przez samych Indonezyjczyków, którzy pielgrzymują do świątyni całymi rodzinami. Rodziny są duże i wielopokoleniowe. Nie rzadko pradziadkowie podróżują ramie w ramie z prawnuczkami. Mając wolną chwilę można poobserwować takie wielopokoleniowe rodziny, które z daleka przypominają typowe zorganizowane wycieczki. Jest to dobra okazja do podpatrzenia najnowszych trendów w modzie nowoczesnej Indonezji.

Wychodząc z całego kompleksu świątynnego Borobudur, nie da się ominąć dużego i gwarnego targu z setką przeróżnych straganów, na których można kupić praktycznie wszystko. Sprzedawcy "atakują" każdego, kto schodzi ze świątyni i często idąc przez targ namawia i zachwala swoje towary doprowadzając co niektórych turystów do skrajnych emocji...