Prasat Pram

Miasto Blasku, Chok Gargyar, Koch Ker... starożytne miasto pochłonięte przez dżunglę. Jedyną dostępną drogą wyjeżdżamy z tego zapomnianego przez ludzi miejsca. Prowadzi ona wokół zagadkowego zbiornika Rahal, wokół którego stoją niemi świadkowie świetności starożytnej cywilizacji. Mijamy zrujnowane przez czas i roślinność kolejne kompleksy świątynne... Prasat Balang, Prasat Andong... Banteay Pee Chean, Prasat Chamres... Niegdyś piękne budowle, teraz zarośnięte tropikalną roślinnością. Obce nazwy dźwięczą w głowie i pobudzają wyobraźnie. Jak to miasto musiało wyglądać w czasach świetności? Patrząc jednak jak wygląda teraz, ciężko to sobie wyobrazić... Ostatecznie dojeżdżamy do kompleksu Prasat Pram, położonego najdalej na południe Koh Ker...

W 2004 roku wykonano skan satelitarny, na podstawie którego odnaleziono 180 sanktuariów. Jednym z nich jest niewielki kompleks Prasat Pram. Kompleks ten powstał na początku X wieku i składał się z pięciu budowli. Najważniejszymi były trzy ceglane wieże położone na platformie, zwrócone na wschód. W każdej z tych wież znajdował się niegdyś święty lingam. 

Pozostałe dwa budynki - tzw. wieże pomocnicze skierowane są swymi wejściami na zachód. Obydwie posiadają osobliwe małe otwory w kształcie rombu na wyższych piętrach przypominające strukturę siatki. Otwory te służyły do napowietrzania budynków. Można zatem domniemywać że mogły służyć jako ceremonialne krematoria lub były świątyniami, w których przechowywano święty ogień. Kult ognia był bardzo ważny w czasie panowania khmerskich władców. Jedna z tych wież pomocniczych zbudowana jest z bardzo drobnej cegły, niesamowicie idealnie ze sobą spasowanej sklejonej podobno nieznanym organicznym klejem, nazwana jest obecnie "ceglaną biblioteką" Druga wieża, zbudowana z czerwonego laterytu nazywana jest "laterytową biblioteką".

Cały zespół pięciu wież jest zamknięty laterytowym murem. Brama wejściowa - gopura, całkowicie się już rozpadła. Podejrzewa się że była lekką konstrukcją z drewna, gdyż pozostała z niej jedynie laterytowa podstawa.

Przybliżona lokalizacja świątyni to 13.74 N, 104.54 E. Jest to prawie centrum Półwyspu Indochińskiego.

Zniszczona podstawa świętego lingamu.

Wszystkie budowle łącznie z okolicznymi drzewami porośnięte są figowcem wielkolistnym, zwanym dusicielem. Jest to gatunek drzewa należący do grupy roślin wiecznie zielonych typowych dla wilgotnego lasu równikowego. W takim środowisku rozrasta się często jako pnący epifit. Gdy kiełkuje na gałęzi innego drzewa, owija swoje korzenie wokół pnia "gospodarza", dławiąc go, a następnie doprowadzając do śmierci, aby zająć jego miejsce. To właśnie dlatego nazywany jest drzewem dusicielem.

Niezwykle dokładnie, wręcz nienaturalnie dopasowane cegły tworzą idealnie jednolity mur. Na jednej ze ścian znalazłem dziwnie wyglądające wyżłobione poziome otwory. Do czego służyły?

Na pierwszym planie tzw. " ceglana biblioteka".

Orientacyjne położenie Prasat Pram.